2. "Garai arkaikoa"

• Noiz: k.a. 900. urtetik aurrera.

Definizioa: hiri batez eta zenbait herrixka, zelai eta basoz osatutako estatu txikiak. Independenteak ziren eta eskubide, betebehar eta interes komunak.

Erraz defendatzeko moduko tokietan eraiki ziren.

Akropolia: Hiriaren leku gorena (=hiri garaia); inguru honetan tenpluak eraikitzen ziren.

Kultura:

Polisak independenteak baziren ere, antzeko kultur ezaugarriak zituzten eta herri berekoak zirela uste zuten (alfabetoa, hizkuntza, erlijioa, dirua, legeak, erakundeak…)

Barbaroak: Greziako kulturakoak ez ziren beste guztiak

Jokuak: Jolasetan eta kiroletan parte hartu eta lehiatzeko biltzen ziren greziarrak: Olinpikoak (Olinpia); pitikoak (Delfos); istmikoak (Korinto); panhelenikoak. Greziar guztiek har zezaketen parte.

Koloniak eta metropolia: Greziako kulturaren hedapena

• Koloniak: Hiritarren talde bat hiritik ateratzen zen beste leku batzuen bila, itsasoz, eta itsasoaren alboan hiri bat eraikitzen zuten (kolonia)
• Arrazoiak, kausa:

- Biztanleria gero eta handiagoa
- Lur gutxi eta ez oso emankorra (= Janaria faltan)

• Metropolitik (=polis-ama) askea zen - Nekazaritza zen bizibide nagusia, baina merkataritzarekin lotura estua zuten.

• Hedapena: Sizilia eta Italiako hegoaldea (Grezia Handia); Itsaso Beltza, Afrikaren iparraldea, Frantziaren hegoaldea eta Iberia.