2.4 "Iberiar penintsula Goiz Erdi Aroan"

Asturiasko Erresuma

• Pelaio noble bisigodoak lehen garaipenak lortzen hasi zen.
• VIII. mendearen erdialdean Asturiasko Erresuma sortu zen.

Leongo Erresuma

• Alfontso III.a hil zenean, Asturiasko Erresuma haren semeen artean zatituta gelditu zen. Garziari Leon, Araba eta Gaztela egokitu zitzaizkion.
• Leongo Erresuma sortu zen eta hegemonia lortu zuen penintsulan.

 Gaztelako Konderria

• Musulmanen erasoen eraginik handiena muga inguruko lurraldeetan nabari zuten. Lurralde horiek babesteko, konderri txikietan zatitu ziren, eta hainbat gaztelu eraiki zituzten.
• Inguru horietako bat Gaztelako Konderria izan zen.
• X. mende amaieran, Fernan Gonzalez kondea nabarmendu zen.

 Pirinioetako lurraldeak

• Gune horietako bizilagunek frankoen eta musulmanen presioa jasan behar zuten.
• Pirinioetan sortuko dira Nafarroako eta Aragoiko Erresumak, eta Kataluniako konderriak.

 Nafarroako Erresuma

• IX. mendean Aritza sendiak Iruñeko Erresuma sortu zuen.
• Antso Azkarra erregearen ondoren Nafarroako Erresuma izena hartu zuen.
• Antso Gartzes I.aren garaian, Iruñeko Erresuma Nafarroako erdialdea eta Errioxa hartzen zuen.
• Antso II.aren garaian erresuma Huescako iparraldean zabaldu zen.
• Antso III.a Nagusiaren garaian Iruñeko Erresumak bere zabalera handiena izan zuen, Leongo Erresumatik Pirinioetako kondeerietaraino.